Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810
Tartarèio(-naneto)
Rhinanthus pumilus
Orobanchaceae Scrophulariaceae
Nom en français : Rhinanthe nain.
Descripcioun :Aquesto tartarèio, o cresto-de-gau, fai partido dóu group qu'a de lòngui dènt à la labro de dessus (>1,5 mm). Li dènt di bratèio soun pas touto de la meme loungour. S'atrovo quàuqui péu sus lou calice jouine. Aquesto meno trachis dins li prado e li pelouso, subretout dis Aup Marino. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Li crèsto-de-gau soun de planto parasito pas manjado pèr li bèsti. Caupon de rinantino empouisounanto que pòu servi contro la tavanìo. An peréu la prouprieta de tencha la lano e la sedo en jaune.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Rhinanthus
Famiho : Orobanchaceae
Famiho classico : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 0,8 à 1,2 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 2300 m
Aparado : Noun
Mai à setèmbre
Liò : Prado
- Pelouso
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Aupenco
Ref. sc. : Rhinanthus pumilus (Sterneck) Soldano, 1986